DGZ ontvangt een volwassen schaap op autopsie. Het dier is enkele weken voor het stierf behandeld met antibiotica omwille van ademhalingsproblemen. Even leek het beter te gaan, maar daarna ging het weer bergaf met de gezondheid van het dier. Sinds de winter zijn er op het bedrijf nog meer schapen met ademhalingsproblemen.

Beschrijving:

Op autopsie is er een beeld van cachexie met sereuze vetatrofie ter hoogte van de hart coronairen (Foto 1). Er is eveneens een gestegen hoeveelheid sereus vocht in de thorax en het abdomen, compatibel met hypoproteïnemie. De longen zijn opvallend volumineus en geconsolideerd (Foto 1). De uier is inactief met meerdere verharde zones. De inhoud van de dunne darm vertoont een vloeibaar aspect.

Naar aanleiding van de cachexie wordt er onderzoek gedaan naar paratuberculose. De zuurvaste kleuring is negatief, zowel op de mest als op de darm. Onderzoek van de mest brengt een milde infectie met rondwormen aan het licht.

Histologisch onderzoek van de long toont een diffuse milde verbreding van de alveolaire septa door infiltratie van een enkele ontstekingscel. Multifocaal is deze verbreding opvallend ten gevolge van fibroplasie. Het bronchiale lymfoïde weefsel (BALT) vertoont een hyperplastisch aspect met soms vorming van lymfocytaire peribronchiolaire cuffs. De uier vertoont op histologie een interstitiële, lymfoplasmocytaire mastitis.

Diagnose:

De histologische letsels ter hoogte van longen en uier, gecombineerd met de voorgeschiedenis van aanhoudende ademhalingsproblemen bij een volwassen schaap met cachexie tot gevolg, was suggestief voor zwoegerziekte (of Visna-Maedi). Moleculair onderzoek (PCR) op de long was positief voor het lentivirus, dat zwoegerziekte veroorzaakt.

Pathogenese:

Typisch voor zwoegerziekte is dat deze aandoening traag verloopt en klinische tekenen dus meestal pas tot uiting komen bij volwassen schapen na meerdere jaren. Het voornaamste letsel is diffuse verdichting van de long met een bemoeilijkte of “zwoegerende” ademhaling tot gevolg. De schapen gaan ook langzaam vermageren met uiteindelijk sterfte tot gevolg. Als de uier geïnfecteerd raakt, ontwikkelt zich een chronische inflammatie met ontstaan van een “vleesuier” en een verminderde productie tot gevolg.

Zenuwsymptomen werden in dit geval niet opgemerkt en histologisch onderzoek van de hersenen toonde ook geen abnormaliteiten. De gewrichten, die eveneens typisch besmet kunnen raken, vertoonden eveneens een normaal aspect.

Vaak worden de lammeren al tijdens of kort na de geboorte besmet via opname van biestmelk en kan op deze manier op lange termijn de ganse kudde besmet raken. De transmissie tussen volwassen, besmette schapen is eerder beperkt.

Foto 1:
Links: Volumineuze, geconsolideerde longen
Rechts: Sereuze vetatrofie ter hoogte van de hartcoronairen (cachexie)

Foto 2: Milde verbreding van de alveolaire septa door infiltratie van ontstekingscellen en fibroplasie (wit sterretje), hyperplastisch aspect van het BALT met soms vorming van discrete peribronchiolaire cuffs (witte pijl)

Auteur: Veronique Saey