Beschrijving:

De dieren hadden een magere voedingstoestand. De kop werd overlangs doorgezaagd om de hersenen in detail te kunnen bekijken. Hierbij was er duidelijke ettervorming zichtbaar rondom de kleine hersenen en hersenstam (Foto 1 en Foto 2).

Na het verwijderen van de hersenen werd de kop verder doorgezaagd om de middenoren (Foto 3) te bekijken. Beide bullae tympanicae  waren eveneens gevuld met etter (middenoorontsteking).

Een swab werd genomen ter hoogte van het middenoor en ingezet voor Mycoplasma cultuur met succesvolle isolatie van Mycoplasma bovis. Dit werd bijkomend bevestigd door PCR-onderzoek, waarbij genetisch materiaal van de kiem gedetecteerd werd.

Ter vervollediging werd er histologisch onderzoek verricht van de hersenen. Rondom de hersenstam was er vorming van verschillende abcessen in de meningen die druk uitoefenden op de onderliggende hersenstam (Foto 4 en 5).

Foto 1: Overlangs doorgesneden kop met zicht op de linker hersenhelft. Ettervorming rondom de kleine hersenen (ster) en hersenstam (pijl).

Foto 2: Overlangs doorgesneden kop met zicht op de rechter hersenhelft. Ettervorming rondom de kleine hersenen (ster) en hersenstam (pijl).

Foto 3: Doorgezaagd middenoor met aanwezigheid van etter in één van de bullae tympanicae.

Foto 4: Detail van de meningen rondom de hersenstam (HE-kleuring); A. Een abces in de meningen oefent druk uit op de onderliggende hersenstam; B. Detail van een abces met van binnen naar buiten centrale lytische necrose (1), een dense band van gedegenereerde neutrofielen (2) en vorming van een collageen bindweefselkapsel (3).

Foto 5: Detail van de hersenstam (HE-kleuring); in het neuropil net onder een groot abces, zijn er tekenen van degeneratie van axonen, gekenmerkt door gedilateerde myelinescheden met gezwollen axonen (sferoïden, zwarte pijlen) ten gevolge van druk.

Pathogenese:

De kiem kan opgenomen worden via besmette melk of via neus-aan-neuscontact.

Na opname kan M. bovis zich via de buis van Eustachius naar het middenoor verspreiden.

Verder kan ook het binnenoor geïnfecteerd raken. De aantasting van midden- en binnenoor veroorzaakt de typische zenuwstoornissen met onder meer een scheve kopstand, ataxie, scheelzien en hangende oogleden. Incidenteel kan de bacterie spreiden naar de hersenvliezen met meningo-encephalitis tot gevolg zoals in deze casus het geval was.

Preventie:

De bacterie heeft geen celwand en is daardoor van nature resistent tegenover  meerdere antibiotica. Bijkomend lijkt de kiem resistentie te ontwikkelen tegen antibiotica die voorheen voor behandeling van Mycoplasma werden gebruikt. M. bovis is dan ook typisch een chronische problematiek die weinig reageert op behandeling.

Het voorkomen van insleep van deze kiem is dan ook cruciaal. De focus ligt vooral op een aanpassing van management en bioveiligheid.

Auteurs: Emily Rolly, Nermin Caliskan, Annelies Vandekerckhove