Op een West-Vlaams vleesveebedrijf vertoonde een rund hoge koorts (41 °C), bleke mucosae en roodgekleurde urine. Het probleem deed zich voor in het voorjaar. Het bedrijf ligt in een bosrijke omgeving en het rund was op het bedrijf zelf geboren. De anamnese deed babesiose vermoeden, een parasitaire aandoening die de rode bloedcellen aantast. De besmetting werd bevestigd door labo-onderzoek.

Diagnose

Een bloeduitstrijkje van het getroffen rund werd onderzocht door het laboratorium Parasitologie van de faculteit Diergeneeskunde UGent. Het bloeduitstrijkje was positief voor babesiose. Op basis van de grootte van de merozoïeten werd Babesia divergens vermoed. Dit werd ook bevestigd met PCR.

Foto: Microscopisch beeld van een gekleurd bloeduitstrijkje. De rode bloedcellen bevatten intracellulaire merozoïeten (bron: labo Parasitologie – faculteit Diergeneeskunde UGent).

Pathogenese

De spreiding van babesiose is afhankelijk van de vector. In onze streken zijn Babesia divergens en Babesia major de meest voorkomende species. De voornaamste vector is de teek Ixodes ricinus. De aanwezigheid van bossen in de omgeving van het bedrijf is dan ook een belangrijke risicofactor. De teken zijn vooral actief in de perioden april-juni en augustus-oktober.

Bij een besmet rund gebeurt er massale afbraak van de erythrocyten. Dit leidt tot een lage hematocriet, een laag hemoglobinegehalte en hemoglobinurie. Het hematocrietgehalte van het rund in kwestie bedroeg slechts 7% in plaats van de normale 22,5 – 39,9%.

Onderstaande tabel toont de meest opvallende andere afwijkingen in het bloedbeeld van het getroffen rund. Door de verhoogde afbraak van rode bloedcellen is ook het totaal bilirubine verhoogd. De stijging van zowel nier- als leverwaarden duidt op een aantasting van de levercellen door toxische metabolieten van Babesia. De stijging van ureum en creatinine kunnen ook een gevolg zijn van verminderde renale perfusie door dehydratatie.

Ook van het kalf van de getroffen koe werd een bloeduitstrijkje onderzocht. Dit had echter een negatief resultaat. Voor kalveren tot de leeftijd van 9 maanden wordt een leeftijdsgebonden immuniteit beschreven. Mogelijk is dit een verklaring voor het negatieve resultaat.

Preventie en behandeling

Preventief is een goede tekenbestrijding de belangrijkste maatregel.

Voor de behandeling van babesiose is er in Europa momenteel maar één antiprotozoair geneesmiddel – met imidocarb als actief bestanddeel.

Auteur: Jozefien Callens