Bij DGZ wordt er een lam aangeleverd voor autopsie. De anamnese luidt: spijsverteringsproblemen en acute sterfte.

Beschrijving:

Hoewel er een verse post-mortemstaat was, viel direct op dat er een sterk verval was van de nieren (foto 1).  De darmen waren algemeen sterk gedilateerd, weinig gevuld en bevatten bleek vloeibare inhoud (foto 2). De mesenteriale lymfeknopen waren ook opgezet (foto 3). Verder was de achterhand van het lam bevuild.

Figuur 1: Links: de vervallen nieren (pulpy kidney), rechts: normaal aspect van nieren.

Figuur 2: Gedilateerde jejunumlussen, weinig gevuld; bij insnijden komt vloeibare bleekgele inhoud vrij.

Figuur 3: Detail van opgezette mesenteriale lymfeknoop, niet ingesneden (links) en wel ingesneden (rechts).

Diagnose:

Er werd Clostridium perfringens geïsoleerd uit het duodenum na het aanleggen van een anaerobe cultuur.  Bijkomend onderzoek voor Salmonella bleek negatief. Op aanvraag van de dierenarts werd ook een tetrakit uitgevoerd. Deze bleek negatief voor E. coli K99, rotavirus, coronavirus en Cryptosporidium. Voor Giardia (antigen-ELISA) daarentegen tekende de test positief.

Bij histologisch onderzoek van de nier werden tubulusnecrose, stuwing en bloedingshaarden gezien, wat ook suggestief is voor een enterotoxemie door C. perfringens, type D.

Pathogenese:

C. perfringens komt vaak voor bij schapen, met een acuut en fataal verloop. De kiemen vormen toxines en de typering van C. perfringens (A, B, C, D, E) gebeurt op basis van deze toxines.

De veroorzaker van pulpy kidney disease is C. perfringens, type D, waarbij het α-toxine en het nog belangrijker ε-toxine (epsilon toxine) worden gevormd. Het ε-toxine wordt opgenomen in de bloedbaan, passeert de bloed-hersenbarrière, veroorzaakt uitgebreide endotheelschade met hypoxemische necrose en acute sterfte tot gevolg.

De bacterie C. perfringens komt voor bij alle leeftijdsgroepen, behalve bij pasgeborenen. Lammeren van 3 tot 10 weken oud worden het meest getroffen.

Zoals algemeen bij C. perfringens, is ook bij een type D-infectie een verandering van het dieet of een continue aanvoer van grote hoeveelheden krachtvoer, rijk aan zetmeel, een belangrijke predisponerende factor.

Auteurs: Emily Rolly  en Han Versnaeyen