Tot nu toe kon men een infectieuze of toxische oorzaak uitsluiten.  Het syndroom zou veroorzaakt worden door opname van colostrum. In analogie met vergelijkbare aandoeningen bij de mens wordt daarom verondersteld dat deze ziekte veroorzaakt is door allo reactieve maternale antistoffen. Er is ook een opvallende associatie teruggevonden tussen de aandoening en voorafgaande vaccinatie van de desbetreffende moederdieren en dit met een specifiek vaccin tegen Bovine Virale Diarhee (Pregsure BVD), waardoor de Europese Commissie de vergunning om dit vaccin in de handel te brengen heeft geschrapt (07/10/2010).

Beschrijving en letsels:

Recent werd een vrouwelijk kalf jonger dan 1 maand (60 kg) opgehaald voor een basisautopsie. Het dier had uitgebreide bloedingen ter hoogte van de schedelholte (Fig 2) alsook ter hoogte van larynx en farynx. Het gewrichtsvocht was bloederig; de spieren waren bleek. Er waren meerdere (punt)bloedingen ter hoogte van het endocard, de milt, maagdarmserosa (Fig 3), en bloedstolsels ter hoogte van enkele jejunumlussen, evenals een mesenteriumtorsie met hierin dunne en dikke darmen. De dikke darmen waren weinig gevuld, maar hadden een hemorragische inhoud. De lever en nieren waren bleek.

Histopathologisch onderzoek van de lever bracht een korrelig tot fijndruppelige degeneratie van de hepatocyten aan het licht met meerdere haarden van extramedullaire hematopoëse en een beendermerg bestaande uit een diffuse aanwezigheid van vetweefsel doorweven met hoofdzakelijk rode bloedcellen en een minderheid van witte bloedcellen en geen megacaryocyten.

Fig 1: Klinisch voorbeeld: de aangetaste kalveren vertonen vaak bloedingen ter hoogte van de huid (pijlen). Vandaar de naam “bloedzweters”.

Fig 2: Schedelholte: vaak zijn er ook bloedingen (puntbloedingen) in het dak van de schedel (*).

Fig 3: Buikholte : meerdere (punt)bloedingen ter hoogte van de milt (mi) en maagserosa (ma).

Fig 4: Beenmerg van het desbetreffende kalf    (A): een duidelijke matrix van vetweefsel met daartussen pakketten van rode bloedcellen, zeldzame witte bloedcellen en geen megacaryocyten; Beenmerg van normaal controlekalf van dezelfde leeftijd.    (B) (H&E-kleuring): uitgesproken aanwezigheid van stamcellen, bloedcellen (witte en rode) en megacaryocyten (pijl).

De faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Gent heeft meegewerkt aan een internationaal epidemiologisch onderzoek naar de oorzaken van deze ziekte (Pfeiffer et al., 2012). Op basis van een uitgebreide enquête werd interessante informatie ingewonnen omtrent het biestmanagement op de 239 in het onderzoek opgenomen Vlaamse bedrijven. Zo blijkt dat op melkveebedrijven slechts 10% van de kalveren enkel en alleen biest van de eigen moeder krijgt. Bij vleesvee is dit maar 3%.

Opvallend is dat slechts één van alle 239 veehouders de naam of het nummer van de koe op het recipiënt aanbrengt. Dit gebrek aan identificatie leidt tot problemen bij de bedrijven waar er BNP is vastgesteld. Het advies hier is namelijk om geen biest meer te geven van een koe die een BNP-kalf heeft voortgebracht. Aangezien men wegens gebrek aan identificatie niet aan deze vraag kan voldoen, dient men in de meeste gevallen de gehele diepvriesvooraad biest te vernietigen. Omdat er op heel wat bedrijven mengbiest wordt gebruikt, weet men in vele gevallen ook niet van welke koe de ziekteverwekkende biest afkomstig is, en weet men dus niet van welke koe er geen biest gegeven mag worden bij een volgende kalving.

(*) Pfeiffer D.U., Sauter-Louis C., Henning J., Stoll A., Nielen M., Schouten M., Van Schaik G., Smolenaars A., Fourichon C., Guatteo R., Madouasse A., Deprez P., De Vliegher S., Laureyns J., Jones B., Booth R., Cardwell J. (2012). A multi-country epidemiological investigation of bovine neonatal pancytopenia (BNP). In: Proceedings of the ECVPH Annual Scientific Conference, Maastricht, 23-24 August, p 157.

Auteurs: Stefan Roels & Emily Rolly