In autopsie zien we bij gespeende biggen geregeld een middenoorontsteking. Deze gaat meestal gepaard met andere aandoeningen, zoals een pneumonie, meningitis, rhinitis of een vermoeden van sepsis. Soms is er hierbij een anamnese van zenuwsymptomen (scheefhouden van de kop), maar dit is niet altijd het geval.

Beschrijving:

Bij autopsie wordt de kop van de aangeleverde biggen steeds doormidden gezaagd waardoor de middenoren gemakkelijk bereikbaar zijn voor inspectie. Bij een acute infectie zijn de tympanische holtes en bullae gevuld met een exsudaat wat vooral gedegenereerde neutrofielen bevat (etter). Het omgevende mucoperiosteum is verdikt door de vorming van oedeem. Het mucosaal epitheel kan erosief of geülcereerd zijn (foto 1).

Foto 1: Ongeopend middenoor, met erosieve tot ulceratieve letsels.

Hieronder vindt u foto’s van een niet-aangetast (foto 2) en aangetast middenoor (foto 3).

Foto 2: Normaal aspect van de middenoren.

Foto 3: Overlangs doorgezaagde kop: bilateraal purulente middenoorontsteking, ventraal van de hersenen.

Diagnose:

Macroscopisch is het direct duidelijk of het middenoor aangetast is. Wanneer er etter aanwezig is in het middenoor is er geen twijfel mogelijk. Bijkomend bacteriologisch onderzoek is mogelijk, maar vaak is de oorontsteking een bijkomende bevinding tijdens autopsie. Hiervan kunnen stalen (swabs) genomen worden voor verder bacteriologisch onderzoek of in bewaring genomen worden.

Uit deze middenoorontstekingen kunnen verschillende bacteriën geïsoleerd worden, waaronder Streptococcus suis, maar ook andere streptokokken, P. multocida en T. pyogenes.

Bij de middenoorontstekingen gecombineerd met een sepsis of meningitis wordt meestal S. suis geïsoleerd uit de middenoorontstekingen.

Wanneer dit gepaard gaat met een pneumonie zijn de geïsoleerde kiemen eerder P. multocida, T. pyogenes, overige streptokokken (geen S. suis) of een viraal onderliggende oorzaak.

Symptomen:

Bij een uitwendige oorontsteking zien we varkens die hun kop matig tot sterk scheef houden. Dit is vaak in de richting van de aangetaste zijde. De dieren ogen verder normaal, zolang er geen aantasting is van het centrale zenuwstelsel. Eens dit laatste wel plaatsgrijpt, zijn de varkens depressief, kan er tetraparese optreden alsook een wisselende nystagmus. Het scheuren van het tympanisch membraan leidt tot ontsteking van het middenoor.

Otitis media, of middenoorontsteking, ontstaat vaak door een progressieve uitwendige oorontsteking.

Een inwendige oorontsteking, of otitis interna, kan het gevolg zijn van een middenoorontsteking, die op zich vaak het gevolg is van een uitwendige oorontsteking of kan ontstaan vanuit de meningen. Bij een chronische otitis interna hebben varkens wel vaker evenwichtsproblemen. Een slechter gehoor werd ook gerapporteerd bij varkens die herstellend zijn van een streptococcus-meningitis.

Auteurs: Emily Rolly en Caroline Bonckaert
Werkte mee aan dit artikel: Katrijn Rosiers