UIT DE AUTOPSIEZAAL: Maagtorsie (volvulus ventriculi) bij zeugen

geschreven op 5 januari 2022

Sterfte ten gevolge van een liggingsverandering is de meest voorkomende doodsoorzaak bij zeugen die worden aangeleverd voor autopsie bij DGZ. Meestal gaat het om leverkwabtorsies, milt-mesenteriumtorsies of darmtorsies. In mindere mate zien we een torsie van de baarmoeder of de maag. Toevallig werden in één week tijd twee maagtorsies waargenomen, van dieren afkomstig van twee verschillende bedrijven.

Beschrijving en diagnose

Tijdens de autopsie van beide gevallen was de maag heel duidelijk gazeus gedilateerd (foto 1 en 2). De magen waren voornamelijk gevuld met gas maar ook met een grote portie vloeibare, brijige inhoud. De mucosa was gestuwd en soms wat oedemateus. Bij nadere inspectie ging het telkens om een torsie (foto 3) van 180°. Op de tweede foto is duidelijk zichtbaar dat de milt, die is vastgehecht aan de maag, ook naar ventraal verplaatst is. Hierdoor krijgt de milt een typische V-vorm die ook bij maagtorsies bij de hond wordt waargenomen.

Foto 1: Sterk gazeus gedilateerde maag. Sterke opzetting van het diverticulum ventriculi (groene ster).

Foto 2: Sterk gazeus gedilateerde maag, milt (blauwe ster) is verplaatst naar ventraal.

Foto 3: Detail van de torsie, ter hoogte van de viscerale zijde van de lever.

Pathogenese

Na snelle opname van een grote hoeveelheid voedsel of vocht kan de maag kantelen, als deze inhoud niet snel genoeg de maag kan verlaten via de cardia (richting slokdarm) of pylorus (richting duodenum). Eerst is er een maagdilatatie die kan evolueren tot een maagtorsie.

Gezonde Dieren