In de afgelopen maanden zijn er in onze autopsiezaal meerdere gevallen van hypertrofische cardiomyopathie (HCM) gediagnosticeerd. Telkens ging het hierbij om schijnbaar gezonde katten met een anamnese van plotse sterfte.

Algemeen:

HCM is de meest frequent voorkomende hartaandoening bij de kat. Het is een erfelijke ziekte, die zich pas op latere leeftijd kan manifesteren. Een kat wordt dus geboren met een genetische aanleg voor HCM maar óf, wanneer en in welke mate de kat HCM ontwikkelt, is van vele andere factoren afhankelijk.

De genetische vorm is vooral bekend bij raskatten zoals de Maine Coon en de Ragdoll, maar ook de gewone huiskat (Europese korthaar) heeft met deze ziekte te maken.

Bij de eerdergenoemde raskatten is er een autosomaal dominant patroon van overerving en is het oorzakelijke gen bekend. De ziekte komt voornamelijk voor bij jong volwassen en volwassen dieren, maar ook oudere dieren worden getroffen. Bij deze oudere dieren is het belangrijk om andere oorzaken zoals verhoogde bloeddruk of hyperthyroïdie uit te sluiten, aangezien deze ziekten ook leiden tot een verworven cardiomyopathie gekenmerkt door concentrische hypertrofie.

Diagnose:

Op autopsie is deze aandoening te herkennen door de aanwezigheid van een vergroot, soms bolvorming hart (foto 1) met toegenomen gewicht en een concentrisch hypertrofisch (verdikt) aspect van de wand van zowel het linkerventrikel als het septum. De hypertrofie van de ventrikelwand leidt tot een vernauwing van het lumen (foto 2) met linker hartfalen en een daling van de cardiale output.

Pathogenese:

De pathogenese van deze aandoening is nog niet exact gekend, maar beschadiging van de cardiomyocyten zou leiden tot een influx van macrofagen met productie van ontstekingsmediatoren. Deze mediatoren leiden tot een influx van ontstekingscellen en fibrose met een reorganisatie van het hartspierweefsel tot gevolg.

HCM resulteert in chronisch linker hartfalen met longoedeem en pleurale effusie. Een bijkomende complicatie die soms ontstaat door de gedaalde cardiale output is hypercoagulabiliteit en endotheelschade met vorming van een arterieel trombo-embolie. Typisch ontstaat er een zadeltrombus ter hoogte van de vertakking van de abdominale aorta in de arteria iliaca met parese van de achterhand tot gevolg.

Foto 1: Vergroot, bolvormig hart

Foto 2: Concentrische verdikking van de linker ventrikel wand (witte pijl) met vernauwing van het lumen (ster)

Auteurs: Veronique Saey en Han Versnaeyen