UIT DE AUTOPSIEZAAL: Hemangiosarcoma van de milt met metastases bij de hond

geschreven op 26 mei 2021

Eind januari werd een vijfjarige zwarte herder reu binnengebracht die plots gestorven was. Verdere voorgeschiedenis was niet beschikbaar.

Beschrijving & diagnose:

Bij autopsie bleek de voedingstoestand goed. Echter, bij het openen van de buik en borstholte (Figuur 1) werden er meerdere donkerrode tot zwarte noduli teruggevonden op en in de longen, lever, in het darmscheil en eveneens verspreid rond de zaadstreng en tunica albuginea.

De milt vertoonde ventraal een grote bloederige massa met een diameter van 5 cm (Figuur 2). De longen waren bijna volledig vervangen door donkerrode tot zwarte noduli en ter hoogte van het rechter hartoor (voorkamer) was de wand knobbelig verdikt met een multinodulaire massa van ongeveer 2 cm in diameter (Figuur 3). De rest van het hart zag er normaal uit.

Finaal, bij het openen van de schedelholte werden er ter hoogte van de beide helften van de grote hersenen, eveneens gelijkaardige kleine rood-zwarte noduli opgemerkt (Figuur 4).

Figuur 1: Borst en buikholte (geopend): vertoont meerdere noduli ter hoogte van de longen (lo), lever (le) darmscheil (da) en buikvet (bu).

Figuur 2: Macroscopisch beeld van de milt met ventraal een parenchymateuze bloederige massa (pijl) en het darmscheil met meerdere zwart-rode noduli.

Figuur 3: Macroscopisch beeld van hart en longen: longweefsel bijna volledig vervangen door zwart-rode noduli & rechter hartoor knobbelig verdikt en rood aspect (pijl).

Figuur 4: Macroscopisch beeld van de grote hersenen met enkele zwart-rode noduli in het parenchym (pijlen).

Histopathologisch onderzoek van de milt vertoonde een grote massieve haard van neoplastische cellen (slecht omschreven) met daartussen bloedingen en afzetting van hyalien (necrotisch) materiaal. De neoplastische cellen (soms epitheloïde karakter) met ronde en ovale kernen met regelmatig dens chromatine (af en toe ook reuzencellen) en doorweven met necrotisch celmateriaal, opstapeling van rode bloedcellen en ontstekingscellen.

Deze haarden werden ook teruggevonden tijdens het onderzoek van de longen, lever, nier en grote hersenen (Figuur 5). Ter hoogte van het rechter hartoor werden weinig omschreven papillaire proliferaties van atypische cellen waargenomen met daartussen afzetting van rode bloedcellen en hyalien (necrotisch) materiaal (Figuur 6) dat sterk infiltratief groeit tussen de resterende spiervezels. Hier en daar werden er tussen de spiervezels weinig omschreven haarden van tumorale cellen opgemerkt.

Figuur 5: Haematoxyline-eosine kleuring van grote hersenen: ter hoogte van de cortex zijn er meerdere haarden van neoplastische cellen aanwezig doorweven met rode bloedcellen en hyalien (necrotisch) materiaal.

Figuur 6: Haematoxyline-eosine kleuring van myocard: neoplastische cellen aanwezig doorweven met rode bloedcellen en hyalien (necrotisch) materiaal (pijlen) dat infiltratief groeit tussen de resterende spiervezels (*).

Pathogenese:

Hemangiosarcoma’s zijn kwaadaardige tumoren die uitgaan van de bloedvatwand (endotheel). Dergelijke tumoren worden vaak geassocieerd met ernstige interne bloedingen. Op het moment van de diagnose zijn in heel wat van de gevallen reeds uitzaaiingen aanwezig.

Bij de hond zijn er voornamelijk drie groepen beschreven:

huidvorm
miltvorm
vorm van de hartbasis (rechter harteoor)

De eerste vorm is het gemakkelijkst en snelst te diagnosticeren en bij deze snel chirurgisch te verwijderen. Om deze reden heeft deze vorm het grootste potentieel voor volledige genezing.

De milt is de meest voorkomende primaire lokalisatie van deze tumoren bij de hond. Het is vaak moeilijk om te bepalen of er sprake is van uitzaaiing (metastase) of een multicentrische oorsprong (gelijktijdig op meerdere plaatsen ontstaan). Metastases zijn meestal uitgebreid, vaak uniform en beperkt in grootte. Ze kunnen voorkomen ter hoogte van meerdere organen zoals in de longen, de lever, nieren, hersenen, hart, darm, diafragma, peritoneum, omentum, mesenterium, bijnieren en huid/subcutis. Longmetastates worden vaak gezien bij gevallen waar ook zowel de milt als het hart aangetast zijn. Hemangiosarcoma’s uitgaande van het hart hebben ook een hoger potentieel tot uitzaaiing in het centraal zenuwstelsel dan deze uitgaande van de milt.

Deze tumoren komen voornamelijk voor bij honden tussen 6 en 17 jaar oud en van verschillende rassen (zowel puur als kruisingen). Uit verschillende onderzoeken blijkt dat golden retrievers, labrador retrievers en Duitse herders het meest aangetast worden, terwijl deze rassen over het algemeen ook de meest populaire rassen zijn.

Algemeen zijn grotere hondenrassen gepredisponeerd. Er is nog geen overtuigende geslachtspredispositie aangetoond.

Gezonde Dieren