Ondanks de vele inspanningen van bedrijven om PRRSV onder controle te houden, hebben sommige nog geregeld uitbraken van het virus. Bij de veehouders die we hiervoor begeleiden, hebben we gemerkt dat de oorzaak van aanhoudende PRRSV-circulatie in een aantal gevallen te vinden is bij de gelten. Dit zowel op bedrijven die gelten aankopen als op bedrijven die hun gelten zelf opfokken. Een goed geltenmanagement is dus onontbeerlijk. Twee casussen illustreren dit.

Casus 1: West-Vlaams vermeerderingsbedrijf met 200 zeugen dat gelten aankoopt bij een vaste leverancier.

De aangekochte gelten worden op het herkomstbedrijf gevaccineerd en verblijven na aankomst nog zes weken in quarantaine. Groepsvaccinatie wordt drie keer per jaar toegepast bij de zeugen. Om PRRSV onder controle te krijgen, laat het bedrijf zich al langere tijd begeleiden. Het heeft ook al heel wat maatregelen genomen. De zoekbeer werd tegen PRRSV gevaccineerd en het management werd in het algemeen geoptimaliseerd. Verder werden ook de bewaring en toediening van het PRRS-vaccin extra onder de loep genomen.

De gezondheid van de biggen ging erop vooruit en ook de resultaten van de PRRS-Monitor Biggen evolueerden positief. Kort geleden doken er echter opnieuw problemen op. Dit uitte zich in een toename van het aantal doodgeboren biggen en een verminderde vitaliteit bij de levend geboren biggen.

Casus 2: West-Vlaams vermeerderingsbedrijf met 260 zeugen in een vierweken reproductiesysteem. Dit bedrijf fokt zelf gelten op.

Ook hier is er om de vier maanden een groepsvaccinatie van de zeugen.

Op een gegeven moment echter steeg het aantal vroeggeboortes, initieel voornamelijk bij de jonge zeugen. Maar de situatie escaleerde en verwerpingen en vroeggeboortes bij zeugen van alle pariteiten werden een groot probleem. Het aantal gespeende biggen daalde van 13-14 naar 12.

Diagnose

Op beide bedrijven was er een vermoeden dat PRRSV de problemen veroorzaakte. Volgende acties werden ondernomen om de diagnose te stellen en het vermoeden te bevestigen:

• Door onderzoek van processing fluids werd nagegaan of de biggen reeds bij de geboorte viremisch waren.
• Met de PRRS-Monitor Biggen werd de PRRSV-status van de biggen in de biggenafdeling opgevolgd.
• Door het screenen van de opfokgelten werd de status bij deze categorie in beeld gebracht.

De analyses bevestigden dat beide bedrijven te maken hadden met een uitbraak van PRRSV. Dit betekent dat er ondanks de maatregelen en vaccinaties een onstabiele situatie heerste en dat PRRSV er bleef circuleren. Het vermoeden rees dat de gelten op beide bedrijven mee aan de basis lagen van de problemen.

Mengen van gelten met verschillende vaccinatiestatussen is oorzaak

Op bedrijf 1 wees de screening van de gelten uit dat deze dieren in de dekstal viremisch waren voor PRRSV. Dit ondanks vaccinatie van de gelten op het herkomstbedrijf en negatieve resultaten in de screening bij de gelten op het einde van de quarantaineperiode. Het geltenmanagement en meer specifiek het vaccinatieschema van de gelten op het herkomstbedrijf werden opnieuw grondig bekeken.

Het bedrijf koopt in één keer gelten aan van vier verschillende leeftijden. Echter, deze vier leeftijdsgroepen bleken elk een andere vaccinatiestatus te hebben op het moment van aankomst. De oudste gelten waren al langer gevaccineerd, de jongere gelten werden kort voor aankomst gevaccineerd en de twee jongste groepen gelten waren nog niet gevaccineerd wanneer ze op het bedrijf arriveerden. Deze jongste gelten scheidden bij het verplaatsen van de quarantainestal naar de dekstal geen PRRS-virus uit, zoals blijkt uit de analyses (PCR-test), maar waren op dat moment ook helemaal niet beschermd tegen infectie vanuit de zeugenstapel.

Ook op bedrijf 2 heeft de screening van de gelten aangetoond dat de situatie bij deze categorie onstabiel is. Door dieper in te gaan op het geltenmanagement werd het duidelijk: de gelten waren slechts eenmalig gevaccineerd op 5,5 maanden in de opfokstal en in deze stal was er een continue toestroom van nieuwe toekomstige zeugen. Verschillende leeftijden en bijgevolg dieren met verschillende vaccinatiestatussen zaten door elkaar en onderhielden de PRRSV-circulatie.

Op beide bedrijven zorgde het mengen van gelten met verschillende vaccinatiestatussen voor een onstabiele situatie waarbij het virus kon blijven circuleren en voor problemen zorgen. Zeker wanneer deze dieren telkens opnieuw in de zeugenstapel gebracht worden, kan de problematiek blijven aanhouden.

Aangepast vaccinatieschema  en bioveiligheid als oplossing

Op beide bedrijven werd dan ook geadviseerd om het vaccinatieschema van de gelten aan te passen en te zorgen dat de gelten goed beschermd in de zeugenstapel terechtkomen. Zo wordt er een uniforme bescherming gecreëerd bij de zeugen en de gelten. Dit zal, samen met de nodige maatregelen op vlak van bioveiligheid, leiden tot een stabiele situatie op het bedrijf waardoor de PRRSV-circulatie onderdrukt kan worden.

Auteurs: Caroline Bonckaert, Charlotte Brossé, Tamara Vandersmissen