Elk jaar maakt DGZ per diersoort een gedetailleerd activiteitenverslag over de autopsiewerking met een overzicht van de meest voorkomende doodsoorzaken of letsels per leeftijdscategorie. Ook in 2021 zette de stijgende trend van het aantal autopsieverslagen en het aantal onderzochte dieren zich door, wat de epidemiologische bewaking ten goede komt.

In 2021 werden meer dan 10.000 dieren onderzocht. Bijna 3800 van deze lijkschouwingen gebeurden binnen het abortusprotocol voor rundvee en kleine herkauwers. Van de overige lijkschouwingen vond het merendeel plaats in het kader van algemene diagnostiek en de epidemiologische bewaking, een kleiner deel kadert in projecten van Veepeiler.

Bij een lijkschouwing wordt een grondige postmortale evaluatie van het kadaver uitgevoerd door een dierenarts veterinaire pathologie. Op basis van de aangeleverde anamnese en de vaststellingen bij de lijkschouwing wordt een voorlopige diagnose gesteld en worden specifieke monsternames en aanvullende onderzoeken verricht om deze diagnose te bevestigen of ontkrachten.

Hieronder vindt u de belangrijkste vaststellingen van het voorbije werkjaar voor de diverse diersoorten:

Rundvee

Bijna 1100 lijkschouwingen werden uitgevoerd op rundvee. Ook in 2021 was pneumonie de belangrijkste vastgestelde doodsoorzaak. Dit was zo voor alle diercategorieën, met uitzondering van de kalveren jonger dan 1 maand, waar enteritis de belangrijkste doodsoorzaak was. Bij de kalveren was sepsis ook een voorname doodsoorzaak. Bij volwassen rundvee vervolledigen TRP en verbloeding de top drie van meest vastgestelde doodsoorzaken.

Varkens

In 2021 werden meer dan 2600 lijkschouwingen uitgevoerd op varkens, gezien het frequent groepsdiagnostiek betreft met meerdere dieren binnen één autopsieverslag, vertegenwoordigt dit aantal lijkschouwingen bijna 4000 varkens. Dit grote aantal varkens is nog steeds te wijten aan de verhoogde waakzaamheid Afrikaanse Varkenspest. Naar aanleiding van de uitbraak van AVP bij everzwijnen in 2018 dienen varkens immers een onderzoek naar dit virus te ondergaan voor de start van elke behandeling.

Net zoals in de laatste jaren was pneumonie ook in 2021 de belangrijkste veroorzaker van sterfte. Sepsis met endocarditis, polyserositis en meningitis/encephalitis werden heel frequent vastgesteld als doodsoorzaak bij zuigende biggen, gespeende biggen en jonge vleesvarkens. Deze ziektebeelden werden in net geen 80% van de dossiers veroorzaakt door Streptococcus suis.

Meer dan een derde van de sterftes bij fokvarkens worden veroorzaakt door een liggingsverandering, in meer dan de helft van de gevallen betreft dit een torsie van de linker laterale leverkwab.

Kleine herkauwers

In 2021 was er een opvallende stijging met bijna 45% van het aantal lijkschouwingen bij kleine herkauwers.

Een parasitaire infestatie en lebmaagstrongylose waren de belangrijkste veroorzakers van sterfte bij kleine herkauwers. Verder kwamen vooral (pleuro)pneumonie veroorzaakt door M. haemolytica en meningitis/encephalitis veroorzaakt door Listeria monocytogenes frequent voor.

Kameelachtigen

In 2021 werden er 38 kameelachtigen (alpaca’s en lama’s) gelijkschouwd. Bij cria was bacteriële sepsis de belangrijkste doodsoorzaak, gevolgd door meningitis/encephalitis veroorzaakt door Listeria monocytogenes. Bij volwassen dieren waren enteritis, soms met enterotoxinaemie, en hepatische lipidose de voornaamste oorzaken van sterfte. Intestinale coccidiose veroorzaakt door Eimeria macusaniensis kwam ook frequent voor.

Pluimvee

Zoals de voorgaande jaren is ook in 2020 bacteriële sepsis veroorzaakt door Escherichia coli de voornaamste doodsoorzaak bij pluimvee, gevolgd door een parasitaire infestatie.

Doorheen 2021 waren er ook verschillende bevestigde gevallen van hoogpathogene aviaire influenza (type H5) verspreid over het ganse land. Daardoor is het aantal dossiers dat in 2021 werd behandeld onder ‘verhoogde waakzaamheid’ opnieuw een stuk hoger dan in 2020, namelijk 214 dossiers in 2021, ten opzichte van 114 in 2020.

Paarden

In 2020 werden 80 paardachtigen aangeboden in onze autopsiezaal, waaronder ook 47 geaborteerde foetussen of neonatale veulens voor autopsie en/of gerichte monstername voor het opsporen van mogelijke infectieuze oorzaken van abortus of vroeggeboorte.

Net als voorgaande jaren waren gastro-intestinale veranderingen de belangrijkste doodsoorzaak bij de volwassen dieren. In de helft van de gevallen omvatten deze niet-infectieuze aandoeningen zoals liggingsveranderingen of impactie.

De meest voorkomende infectieuze oorzaak van abortus was equiene herpesvirus type 1 (EHV-1), deze werd door middel van PCR-onderzoek 7 maal aangetoond.

Konijnen

In 2021 was sterfte bij konijnen in bijna 40% van de gevallen veroorzaakt door levernecrose, hierbij waren er histologisch sterke aanwijzingen voor een infectie met Rabbit Hemorrhagic Disease (RHD). Slechts in enkele gevallen werd een PCR-test uitgevoerd om deze diagnose te bevestigen.

De tweede meest voorkomende oorzaak van sterfte was enteritis, deze was vaak multifactorieel van oorsprong met Eimeria sp. en E. coli als belangrijkste ziekteverwekkers.

Kleine huisdieren

In 2021 werden ongeveer 40 dossiers voor kleine huisdieren verwerkt. Hiervan waren ongeveer 65% honden en 35% katten.

Bijna 70% van de aangeboden pups stierf ten gevolge van een infectie, onder meer een infectie met Streptococcis canis en het caniene parvovirus. Bij enkele dieren kon een congenitale aandoening gelinkt worden aan de sterfte van het dier. Bij de volwassen honden waren de doodsoorzaken heel gevarieerd met onder meer neoplasie en intoxicatie als oorzaken van sterfte.

Bij de kittens werden alleen maar infectieuze oorzaken vastgesteld, zoals Mycoplasma felis, feliene infectieuze peritonitis (FIP) en feliene parvovirus. Bij de volwassen katten werden onder meer hypertrofische cardiomyopathie en een infectie met FIP-virus teruggevonden.

De volledige verslagen voor de verschillende diersoorten vindt u op de website van DGZ:

Ga naar de activiteitenverslagen