UIT DE AUTOPSIEZAAL: Coccidiose infestatie in jejunum en caecum bij kippen

geschreven op 10 november 2021

Een paar maanden terug werden er in het kader van de verhoogde waakzaamheid voor Aviaire Influenza twee levende adulte hanen van een hobbykweker binnengebracht. Er was geen bijkomende informatie voorhanden.

Beschrijving en diagnose:

De twee dieren waren mager, hoewel ze een volle krop vertoonden. Bij beide dieren was het jejunum wat gedilateerd en verdikt met oranje-bruin vloeibare inhoud (figuur 1). Bij één van de dieren waren er ter hoogte van de caeca bloedstolsels aanwezig. De einddarm was leeg.

Figuur 1: Ingesneden jejunumsegment: verdikte darmwand, oranje-bruin muceuze inhoud.

Stalen van het jejunum, ileum en caecum werden genomen voor verder histopathologisch onderzoek. Daarnaast werd er ook mest ingestuurd voor coproscopisch onderzoek. Dit laatste onderzoek bracht een aanwezigheid van Eimeria-species aan het licht met een OPG van 300 voor E. maxima en 66.800 voor Eimeria-species in het algemeen.

Het histopathologisch onderzoek van het jejunum vertoonde een jejunitis geassocieerd met meerdere haarden van oöcysten en schizonten ter hoogte van de klieren en mucosa omgeven door rondcellen eosinofiele granulocyten. Het ileum vertoonde een gemengd mucosaal ontstekingsinfiltraat met activatie van de Peyerse platen met hier en daar een zeldzame oöcyst. Het caecum vertoonde een massieve atrofie en afknotting van de villi.

Ter hoogte van de mucosa, crypte-epitheel en lumen waren er grote hoeveelheden oöcysten aanwezig, afgewisseld met schizonten opgevuld met merozoieten. De resterende mucosa bevatte hoofdzakelijk rondcellen en het lumen was naast de oöcysten opgevuld met hyalien en necrotisch materiaal, rode bloedcellen en bacteriële kiemconglomeraten (figuur 2).

Figuur 2: Haematoxiline-eosinekleuring van de darmmucosa van de aangetaste kippen:(A) Caecum // (B) Jejunum: aanwezigheid van oöcysten (pijlpunten) en schizonten (pijlen + inzet B) (opgevuld met merozoïeten).

Pathogenese:

Coccidiose is een ziekte die van universeel belang is in de pluimveesector. De protozoaire parasieten van het genus Eimeria vermenigvuldigen zich ter hoogte van de intestinale tractus en veroorzaken weefselschade. Dit resulteert in stoppen met eten en verteringsprocessen of resorptie van nutriënten, dehydratatie, bloedverlies, onregelmatige huidpigmentatie en een verhoogde gevoeligheid voor andere pathogene agentia.

De meeste infestaties zijn relatief mild of subklinisch, maar er zijn er ook die resulteren in een bloederige diarree met hoge mortaliteit. Zoals meerdere parasitaire ziekten is coccidiose voornamelijk een ziekte van jonge dieren en dit omdat er na blootstelling snel immuniteit wordt gevormd waardoor de dieren beschermd zijn tegen uitbraken op latere leeftijd. Helaas is er geen kruisimmuniteit tussen de verschillende species van Eimeria en kunnen latere uitbraken te wijten zijn aan infestaties van een andere species.

Hoewel er 9 species van Eimeria bij kippen beschreven zijn, zijn er maar 7 universeel erkend, waaronder E. acervulina, E. brunetti, E. maxima, E. mitis, E. necatrix, E. praecox en E. tenella. De 5 belangrijkste worden weergegeven in figuur 3. Regelmatig wordt infectie met 2 of meerdere species beschreven.

Figuur 3: Belangrijkste coccidiose infestaties bij kippen: lokalisatie van letsels.

Besluit:

Op basis van de histopathologische letsels en aanwezigheid van Eimeria met een hoge OPG in de faeces kunnen we besluiten dat er hier sprake is van een massieve intestinale coccidiose. Gelet op de aanwezigheid van de oöcysten en schizonten vermoeden we dat het gaat om een Eimeria tenella (caeca) samen met een Eimeria maxima en/of necatrix (jejunum) infestatie.

Gezonde Dieren