De voorbije weken kregen we op autopsie enkele kalveren binnen met acute ademhalingssymptomen en een beeld van BRSV. Dit wijst erop dat het griepseizoen stilaan op gang komt.

Beschrijving:

Een BRSV-infectie heeft op autopsie vaak een typisch beeld:

• De cranioventrale longdelen zijn atelectatisch en sterk gestuwd en hebben een verhard aspect.
• De caudodorsale longdelen zijn vaak volumineus en oedemateus (foto 1).
• Soms kan de volledige long een gestuwd en verhard aspect vertonen.
• Regelmatig zien we ook emfyseem, zowel interstitieel als subpleuraal als bulleus (foto 2 en 3).
• Er kan ook een secundaire bacteriële infectie ontstaan met consolidaties ter hoogte van de cranioventrale laterale longdelen. Op histologie is er typisch een broncho-interstitiële pneumonie met de aanwezigheid van alveolaire epitheliale syncytia (foto 4).

Foto 1: Cranioventraal gestuwde en verharde longdelen (gele pijl) met een scherpe aflijning

Foto 2: Interstitieel (groene pijl) en bulleus emfyseem (blauwe pijl)

Foto 3: Detailbeeld bulleus emfyseem (blauwe pijl)

Foto 4: Alveolaire epitheliale syncytia (rode pijl), stuwing en verbrede alveolaire septa

Diagnose:

Een positieve PCR-test bevestigt een broncho-interstitiële pneumonie ten gevolge van BRSV.

Pathogenese:

Bij kalveren – zowel melkvee als vleesvee – van 2 weken tot 5 maanden oud, is BRSV een belangrijke oorzaak van pneumonie, met een piekincidentie op de leeftijd van 1 tot 3 maanden. Dit is het geval zowel bij acute uitbraken als bij enzoötische pneumonie. Voornamelijk kalveren van het Belgisch witblauwe ras zijn algemeen gevoeliger voor ademhalingspathogenen.

Uitbraken van BRSV komen meer voor in de herfst en de winter en worden gekenmerkt door hoge koorts, hoest, tachypnee, neusvloei, conjunctivitis en uiteindelijk erge dyspnee. In ernstige gevallen staan ze met gestrekte nek, gespreide voorpoten en open muil te ademen en hebben ze cyanotische slijmvliezen.

BRSV verspreidt zich aerogeen, net zoals de andere respiratoire virussen. Hierdoor worden vooral de cranioventrale longdelen aangetast. Klinische symptomen treden op 2 tot 8 dagen na infectie. De virusuitscheiding is maximaal op 4 dagen na infectie. Op 7 tot 14 dagen na infectie is de uitscheiding sterk gedaald tot quasi nul. De duur en de ernst worden voornamelijk beïnvloed door bacteriële co-infecties.

Preventie en behandeling:

Bij een BRSV-infectie kan men enkel ondersteunend behandelen door middel van ontstekingsremmers en eventueel zuurstoftoediening. Bij bacteriële co-infecties is een antibioticabehandeling nodig.

De aanpak van BRD moet vooral gericht zijn op preventie, met ondermeer een aangepast vaccinatiebeleid. Daarnaast is het belangrijk om aandacht te hebben voor onder andere de huisvesting, de ventilatie en het biestmanagement.

Enkele tips en aandachtspunten:

• Huisvesting:
  • Tot een leeftijd van 8 weken is individuele huisvesting aangewezen (geen neus-neuscontact).
  • Kalveren huisvesten bij de koeien tijdens de eerste levensweek betekent een hoger risico.
  • Hoge, grote stallen verhogen de kans op koudestress.
  • Een leeftijdsverschil van meer dan 8 weken tussen kalveren van dezelfde groep is een risicofactor.
• Ventillatie:
  • Hypoventilatie vergroot het risico op aanwezigheid van o.a. toxische gassen zoals NH3, die irritatie van de luchtwegen kunnen veroorzaken.
  • Hyperventillatie kan tocht en grote temperatuurvariaties doen ontstaan.
• Biestmanagment:
  • Controleer of er bij het kalf voldoende maternale antistoffen aanwezig zijn.
  • Controleer de biestkwaliteit.
  • Besteed aandacht aan de toediening van de biest: wanneer, hoeveel, hygiëne, enz.

Auteur: Evelien Forrez