Bij onze Waalse Zusterorganisatie Arsia werden twee vleesvarkens binnengebracht voor autopsie. De dieren vertoonden zenuwsymptomen zoals trillen en cirkelgang met snelle sterfte tot gevolg.

Beschrijving en diagnose:

Op autopsie werd er veralgemeend longoedeem vastgesteld en waren de meningen opvallend gestuwd. Bacteriologisch onderzoek van de hersenen was negatief, dus werden er stalen van de hersenen doorgestuurd naar DGZ voor histologisch onderzoek.

De grote hersenen toonden een beeld van cerebrale corticale necrose (Foto 1) in combinatie met een eosinofiele meningitis (Foto 1 en 2). In de kleine hersenen was er een beeld van eosinofiele meningo-encephalitis aanwezig.

Foto 1: De meningen zijn opvallend verbreed door infiltratie van mononucleaire ontstekingscellen en eosinofielen (accolade). Ter hoogte van de cerebrale cortex is er vacuolisatie van het neuropil met aanwezigheid van kleine, eerder hoekige neuronen (zwarte pijlen).

Foto 2: Detail van de meningen met opvallende aanwezigheid van eosinofielen (oranje pijlen).

Pathogenese:

Zoutintoxicatie kan voorkomen bij varkens, runderen, schapen en paarden. Er bestaan eigenlijk twee vormen: de directe zoutintoxicatie en de indirecte zoutintoxicatie.

De directe vorm is gekenmerkt door een algemeen te hoge opname van NaCl. Bij varkens zien we dit soms wanneer er gebruik gemaakt wordt van te zoutrijke producten in het voeder.

De indirecte vorm van zoutintoxicatie ontstaat wanneer er een normale opname van NaCl is, in combinatie met een tekort aan water. Deze vorm wordt ook wel waterdeprivatie of waterintoxicatie genoemd en wordt bij varkens vaak gezien wanneer de toegang tot water beperkt is.

Door de opstapeling van zouten in de hersenen ontstaat er hersenoedeem en dit resulteert in een toename van de intracraniale druk. Bij varkens is dit geassocieerd met een typische influx van eosinofielen in de meningen en rondom de bloedvaten. Bij langere blootstelling ontstaat er cerebrale corticale necrose. Bij varkens is een histologisch beeld van een eosinofiele meningitis met cerebrale corticale necrose dus pathognomonisch voor zoutintoxicatie/waterdeprivatie.

Auteur: Han Versnaeyen

Met dank aan onze collega’s van Arsia