DGZ kreeg een acuut gestorven vleesvarken van 60 kg met een vermoeden van encephalomyocarditis (EMC) aangeboden voor autopsie.

Beschrijving:

Op autopsie zagen we bij dit varken longoedeem, een hydrothorax en een hydropericard. De rechterkant van het hart was opvallend gedilateerd. Het hart had zowel aan de linker- als rechterkant diffuus verspreide witte zones (foto 1).

Het histologisch onderzoek toonde een myocarditis met verspreide infiltratie van mononucleairen. Multifocaal waren er gedegenereerde tot necrotische cardiomyocyten met secundaire mineralisatie (foto 2).

Diagnose: 

De diagnose van EMC wordt gesteld op basis van de macroscopische en histologische letsels.

Differentiaal diagnostisch kan gedacht worden aan moerbeihartziekte hoewel in dat geval de necrotiserende myocarditis eerder gecombineerd is met streepvormige bloedingen. Bij moerbeihartziekte is er soms ook aantasting van de lever.

Een infectie van hartweefsel met het EMC-virus kan aangetoond worden met een PCR-test.

Pathogenese:

EMC wordt veroorzaakt door een picornavirus, dit is een resistent RNA-virus zonder envelop. Het virus is wereldwijd verspreid. Het kan een groot aantal diersoorten infecteren en is potentieel zoönotisch.

Knaagdieren vormen de natuurlijke gastheren voor dit virus en zijn meestal asymptomatisch besmet. De aanwezigheid van besmette knaagdieren op varkensbedrijven speelt dan ook een belangrijke rol in de verspreiding van de ziekte. Horizontale transmissie tussen varkens zou weinig voorkomen.

Infectie gebeurt meestal door opname van voeder of water besmet met het EMC-virus. Het virus dringt het lichaam binnen via de tonsillen en wordt via circulerende monocyten verspreid over het hele lichaam. Bij varkens is het hart het belangrijkste doelorgaan.

De vatbaarheid van varkens voor het EMC-virus – en bijgevolg de ernst van de letsels – kan variëren. De myocarditis kan subklinisch zijn, maar ook uitgebreid met acute sterfte tot gevolg. Soms is er voorafgaand anorexie, apathie, paralyse of dyspnee. Bij zeugen kan een infectie met het EMC-virus leiden tot abortus en werpen van doodgeboren of gemummificeerde foetussen. Een milde meningo-encephalitis kan zowel bij aangetaste varkens als geaborteerde foetussen worden waargenomen.

Foto 1: Witte zones aan de linkerkant van het hart.

Foto 2: Myocardiale necrose met mineralisatie (pijlen) en infiltratie van mononucleairen.

Auteur: Veronique Saey