Dit najaar waren er op een Oost-Vlaams vleesveebedrijf vijf abortussen op enkele weken tijd. De bedrijfsdierenarts deed een beroep op het abortusprotocol en bezorgde de vijf geaborteerde foetussen samen met monsters van de moederdieren aan DGZ. In het bijkomend onderzoek testte één foetus ‘twijfelachtig’ bij de PCR-test voor Anaplasma phagocytophilum en hadden alle aborterende moederdieren antistoffen tegen deze kiem.

De aborterende runderen hadden enkele gelijkenissen: bij elk rund werd dezelfde KI-stier gebruikt, het waren allemaal tweede of derde kalfskoeien en ze aborteerden allemaal na 7 à 8 maanden dracht.

De koeien waren afkomstig van verschillende weiden. Op al deze weiden waren veel teken aanwezig.

Het seleniumgehalte in het serum van de moederdieren werd reeds getest en was in orde.

Het bedrijf heeft een goede algemene hygiëne; er is geen hond aanwezig en er is geen voorgeschiedenis van leverbot.

Uitgebreid onderzoek

Uit de onderzoeken die standaard binnen het abortusprotocol gebeuren, bleek dat één moederdier antistoffen tegen Neospora had. De overige testresultaten waren gunstig. Daarom werd in overleg met de bedrijfsdierenarts extra onderzoek gedaan.

Op enkele foetussen werd bijkomend de PCR abortus-kit uitgevoerd. Deze zoekt naar vier pathogenen: Anaplasma, Chlamydia, Leptospira en Salmonella. Dit onderzoek zit niet standaard in het abortusprotocol maar kan bijkomend aangevraagd worden. Eén foetus testte ‘twijfelachtig’ bij de PCR-test voor A. phagocytophilum.

Alle aborterende moederdieren hadden echter antistoffen tegen A. phagocytophilum in hun serum waardoor deze kiem als oorzaak van de abortusstorm aangeduid kan worden. De antistoffen tegen A. phagocytophilum zijn maximum één jaar aantoonbaar in het serum. De kans is zeer groot dat het op dit bedrijf om een recente infectie ging.

Anaplasma in een notendop

Anaplasma (oude benaming: Ehrlichia) phagocytophilum wordt overgedragen door teken, zowel door de larvaire vormen als de volwassen stadia van de teek. De kiem kan meer dan een jaar overleven in de teek, ook na overwintering van deze laatste. Na infectie vermeerdert de kiem in het cytoplasma van de witte bloedcellen.

De literatuur beschrijft verschillende gevallen van abortusstormen bij rundvee nadat ze besmet werden via teken geïnfecteerd met A. phagocytophilum.

Preventie bestaat uit tekenbestrijding, dit zowel op de dieren zelf als in de omgeving (wegnemen van de habitat van de teken).

Auteur: Koen De Bleecker